Genelgede, 2018'de ülke genelinde, kaza yerinde 495, kaza sonrası 30 günlük süreçte hastanede 992 olmak üzere toplam bin 487 yayanın trafik kazası sonucu hayatını kaybettiği, ölümlü ve yaralanmalı kazaların yaklaşık yüzde 17’sinin yayaya çarpma şeklinde yaşandığı, trafik kazalarında hayatını kaybedenlerin ise yüzde 22,3'ünü yayaların oluşturduğu ifade edildi.

Genelgede, Karayolları Trafik Kanunu’na göre sürücülerin "Görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları ile yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlama, varsa buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yayalara durarak ilk geçiş hakkını verme" yükümlülüğü bulunduğu hatırlatıldı.

2019'un "Yaya Öncelikli Trafik Yılı" ilan edildiğine dikkat çekilen genelgede, sürücülerin, yaya ve okul geçitleri öncesinde uyarılarak dikkatlerini daha üst düzeye çıkararak yavaşlamalarını ve durarak yayalara ilk geçiş hakkını vermelerini sağlamak amacıyla karayolu üzerinde öncelik arz eden noktalara "Önce Yaya" ikonlarının çizdirilmesi yönünde valiliklerin talimatlandırıldığı belirtildi.

Valiliklerden İstenenler

Genelgede, sürücü ve yayaların doğru bilgilendirilmesi, kamuoyunda "yaya önceliği" algısının güçlendirilerek yaya kazalarının azaltılması ve yaya güvenliğinin sağlanması için yapılması istenilen çalışmalar şöyle sıralandı:

"Eksik ve yenilenmesi gereken işaretlemeler tamamlanacak ışıklı ve trafik görevlisi bulunan kavşaklarda yayaların ışık ve görevlinin talimatına göre hareket etmesi gerektiği vurgulanacak.

Yaya/okul geçitlerindeki yatay ve dikey işaretlemeler kontrol edilerek standartlara uygun olmayanların yenilenmesi ve eksik olanların tamamlatılması için yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşlarla koordine sağlanacak.

Sürücülerin bu geçitlere yaklaşırken dikkatlerini çekmek amacıyla 'önce yaya' ikonlarının yaya hareketliliğinin yoğun olduğu geçitlerden başlayarak tüm geçitlere uygulanması sağlanacak.

Yaya/okul geçitlerinde aylık çalışma programlarında her ekip için görevlendirme yapılarak 'sürekli, etkin ve yoğun" şekilde denetimler gerçekleştirilecek.

Kaldırımlara araç park edilmesine izin verilmeyecek, cep telefonu denetimler artacak. Yayaların kaldırım yerine taşıt yolunda yürümelerine neden olan kaldırım üstü araç parklanmalarına izin verilmeyecek.

Dikkat ve algıyı azaltarak yayaların geç farkedilmesine / farkedilmemesine neden olan cep telefonu ve hızlı araç kullanımı konularında denetimler artırılacak.

'Yaşam İçin Kısa Bir Mola' sloganıyla oluşturulan 'Yaşam Tüneli' bulunan alanlarda sürücülere/yolculara emniyet kemeri kullanımının gerekliliği, cep telefonunun dikkat üzerindeki olumsuz etkileri, aşırı hız ve normal seyir hızının insan yaşamı üzerine değiştirilemez etkisi ve 'yaya önceliği/güvenliği' konularında bilgilendirme faaliyeti yürütülecek.

Tüm kolluk birimleri sorumlu olacak

Genelgeye göre, trafik kazalarının ve can kayıplarının artmasına neden olan kural ihlallerinin tespitinde etkin şekilde görev yapan tüm kolluk personeli, yaya güvenliğinin sağlanması konusunda da "seferberlik ruhuyla" görev yapacak.

Bu kapsamda, görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları ile yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamayan, buralarda durarak yayalara ilk geçiş hakkını vermeyen sürücülere "Trafik Kural İhlali Tespit Tutanağı" düzenlenecek.

Diğer ihlallerin yanı sıra yaya önceliğine ilişkin denetimler, 1 Mayıs 2019 tarihinden başlayarak yıl boyunca özellikle cuma, cumartesi ve pazar günleri başta olmak üzere, tüm birimlerde çalışan emniyet ve jandarma personelinin katılımıyla yapılacak.

Yürütülen faaliyetlere toplumsal destek sağlamak amacıyla bilgilendirme ve denetim faaliyetleri ile trafik güvenliğine katkı sağlayacak ve örnek teşkil edecek davranışlar ulusal, yerel ve sosyal medyada paylaşılacak.

Yaya önceliğine vurgu yapan, farkındalığı artırmaya yönelik çalışmaların mayıs ve haziran aylarında da kararlılıkla sürdürülerek, karayolu üzerine çizilen "Önce Yaya" ikonlarının 1 Temmuz 2019 tarihine kadar tamamlanması için ilgi mülki idare amirleri koordinasyonunda gerekli tedbirler alınacak.